اس پی اف در ضد آفتاب چیست؟

اما واقعیت این است که اس پی اف ضد آفتاب تنها یکی از عوامل مؤثر در مراقبت از پوست در برابر پرتوهای مضر خورشید است و درک دقیق آن، می‌تواند به انتخاب درست‌تر و مؤثرتر محصولات ضد آفتاب کمک کند. در این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که SPF ضد آفتاب چیست، چگونه کار می‌کند، چه عددی برای پوست شما مناسب است و رایج‌ترین باورهای غلط درباره آن کدام‌اند؟!

اس پی اف ضد آفتاب به چه معناست و چه مفهومی دارد؟

SPF مخفف عبارت Sun Protection Factor و به معنای فاکتور محافظت در برابر آفتاب است. این عدد نشان می‌دهد که ضد آفتاب تا چه اندازه می‌تواند از پوست در برابر پرتوهای ماوراء بنفش خورشید محافظت کند. برای مثال اگر پوست شما در حالت عادی پس از ۱۰ دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید شروع به سوختگی می‌کند، با استفاده از یک ضد آفتاب با اس پی اف 30، این زمان تا 30 برابر افزایش پیدا می‌کند. البته این عدد یک تخمین نظری است و در واقعیت، عوامل متعددی مثل تعریق، تماس با آب و میزان مصرف کرم می‌توانند این محافظت را کاهش دهند.

عملکرد واقعی SPF چگونه است؟

در عمل عدد SPF به معنای درصد محافظتی است که کرم ضد آفتاب در برابر پرتوهای ماوراء بنفش ارائه می‌دهد. برای نمونه SPF 15 حدود 93 درصد، SPF 30 حدود 97 درصد و SPF 50 تقریباً 98 درصد محافظت ایجاد می‌کند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید با افزایش عدد SPF، افزایش محافظت ضد آفتاب آن‌چنان چشم‌گیر نیست. در واقع مهم‌تر از عدد اس پی اف، نحوه استفاده از ضد آفتاب است. زیرا مصرف ناکافی یا تجدید نکردن این محصول مراقبتی می‌تواند اثر محافظتی آن را تا حد زیادی کاهش دهد. بنابراین استفاده منظم (هر دو ساعت یک‌بار) به‌خصوص پس از تعریق یا شنا، اهمیت زیادی دارد.

تفاوت بین اس پی اف های مختلف

در ضد آفتاب‎ها تفاوت عددی بین SPFهای مختلف، به میزان محافظتی که ایجاد می‌کنند مربوط می‌شود؛ اما این تفاوت‌ها در برخی موارد کمتر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. برای مثال SPF 30 با فیلتر کردن حدود 97 درصد از پرتوهای UVB برای اغلب افراد کافی است. SPF 50 تنها یک درصد بیشتر محافظت ایجاد می‌کند؛ اما در شرایط خاص مثل کوهستان، ساحل یا برای پوست‌های بسیار روشن، ممکن است انتخاب بهتری باشد. همچنین افرادی که در طول روز زمان زیادی را در معرض مستقیم آفتاب هستند، باید از SPFهای بالاتر استفاده کنند.

تفاوت اس پی اف 30 با 50

یکی از سوالات پرتکرار درباره ضد آفتاب، تفاوت اس پی اف 30 با 50 است. در نگاه اول تفاوت این دو عدد ممکن است زیاد به نظر برسد، اما در واقع تفاوت عملکرد آن‌ها حدود یک درصد است! این تفاوت یک درصدی ممکن است در شرایط خاص اهمیت پیدا کند، اما در استفاده روزمره شهری، SPF 30 نیز به‌خوبی عمل می‌کند.

آیا SPF بالاتر بهتر است؟

افزایش عدد SPF برابر با افزایش محافظت ضد آفتاب نیست. برای مثال اس‎پی‎اف 100 حدود 99 درصد از پرتوهای UVB را فیلتر می‌کند، اما همچنان نمی‌تواند محافظت صد در صدی ایجاد کند. علاوه بر این SPF بسیار بالا می‌تواند موجب ایجاد حس امنیت کاذب شود و فرد را از تجدید مرتب ضد آفتاب غافل کند!

همچنین کرم‌های با SPF بالا معمولاً بافت سنگین‌تری دارند و ممکن است برای پوست‌های حساس یا چرب مناسب نباشند. بنابراین انتخاب SPF بالا همیشه بهتر نیست و باید بر اساس نوع پوست و شرایط محیطی انجام شود.

اس پی اف مناسب پوست خود را چگونه انتخاب کنیم؟

انتخاب اس پی اف ضد آفتاب مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد که نوع پوست یکی از اصلی‌ترین آن‌ها است. در واقع پوست‌های روشن، حساس و دارای لکه‌های پوستی، نیاز بیشتری به محافظت دارند و معمولاً استفاده از SPF 50 به آن‌ها توصیه می‌شود. برای پوست‌های گندمی تا تیره، اس‎پی‎اف‎های کمتر مانند SPF 30 نیز ممکن است کافی باشند، به شرطی که ضد آفتاب به‌درستی استفاده شود.

علاوه بر نوع پوست شدت تابش آفتاب، زمان حضور در فضای باز و فعالیت‌های روزانه نیز باید در نظر گرفته شوند. به‌عنوان مثال در تابستان و هنگام سفر به مناطق گرم و آفتابی، استفاده از SPF 50 توصیه می‌شود؛ در حالی‌که در روزهای ابری زمستانی ممکن است SPF 30 هم کافی باشد.

اس پی اف مناسب برای تابستان چقدر است؟

در فصل تابستان که شدت تابش آفتاب بیشتر است و تعریق پوست نیز افزایش پیدا می‌کند، انتخاب ضد آفتابی با SPF 50 یا بالاتر توصیه می‎شود. این مقدار محافظت کافی در برابر آفتاب‌سوختگی و آسیب‌های ناشی از نور خورشید را ایجاد می‌کند. البته این موضوع نباید باعث شود از تجدید ضد آفتاب غافل شوید. در واقع در روزهای تابستانی حتی با استفاده از SPF 50 نیز باید کرم ضد آفتاب را هر دو ساعت یک‌بار تجدید کنید.

عوامل مؤثر بر میزان SPF مورد نیاز

میزان مورد نیاز SPF به عوامل مختلفی وابسته است. اول از همه مدت‌زمان قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید نقش اساسی در تعیین میزان اس‎پی‎اف ایفا می‎کند. بنابراین کسانی که فعالیت زیادی در فضای باز دارند، نیاز به محافظت بیشتری خواهند داشت.

دومین عامل محل زندگی و شرایط اقلیمی است؛ در واقع در مناطق کوهستانی یا کنار دریا، شدت پرتوهای UV بیشتر است و باید از SPF بالاتری استفاده کرد. نوع پوست، سابقه بیماری‌های پوستی، مصرف داروهای حساس‌کننده به نور و انجام درمان‌های پوستی مثل لیزر نیز از عوامل مهم در تعیین SPF مناسب هستند.

اشتباهات رایج درباره SPF در ضد آفتاب

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر کرمی با SPF بالا استفاده کنند، دیگر نیازی به تجدید آن ندارند. این باور کاملاً اشتباه است! زیرا حتی بهترین کرم‌های ضد آفتاب نیز پس از دو تا سه ساعت اثربخشی خود را از دست می‌دهند.

یکی دیگر از اشتباهات رایج استفاده کم از کرم است؛ در واقع بیشتر افراد کمتر از 2 بند انگشت از کرم را استفاده می‌کنند که باعث کاهش چشم‌گیر اثربخشی آن می‌شود. همچنین برخی تنها به SPF توجه می‌کنند و از ویژگی‌های دیگر مانند محافظت در برابر UVA (که با علامت PA+++ مشخص می‌شود) غافل می‌مانند.

سخن پایانی

در پایان اس پی اف ضد آفتاب ابزاری مهم در مراقبت از سلامت پوست در برابر آسیب‌های ناشی از پرتوهای خورشید است؛ اما عدد بالاتر آن لزوماً به معنای محافظت بیشتر نیست! در واقع انتخاب SPF مناسب باید براساس نوع پوست، شرایط و سبک زندگی انجام شود.